Właściwości zdrowotne kawy

• Kawa w badaniach naukowych
• Produkty uboczne kawy – zrównoważone, nowe produkty
• Coffea arabica i Coffea canephora – wartość odżywcza i możliwości wykorzystania
• Kawa zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2

Kawa jest napojem najchętniej spożywanym na świecie

Polisacharydy – związki cukrowe obecne w kawie, korzystnie wpływają na mikrobiotę jelitową. Są metabolizowane do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, co powoduje wzrost do 60% bakterii z grupy Bacteroides/Prevotella w czasie procesu fermentacji jelitowej podczas spożywania naparów ze średnio palonej kawy Arabika.

Spożycie kawy stymuluje wydzielanie żołądkowe, żółciowe i trzustkowe, co może sprzyjać początkowym etapom trawienia posiłku.

Kawa w badaniach naukowych

• Spożywanie 3 filiżanek kawy dziennie (przez okres 3 tygodni)– wzrost populacji korzystnych bakterii w jelicie grubym Bifidobacterium spp.,
• Wzrost Bifidobacterium animalis,  Lactobacillus rhamnosus i Lactobacillus acidophilus – po spożyciu ekstraktu ze średnio palonej kawy Arabica,
• Ciemno palona Arabica może stymulować wzrost Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB12,
• Kawa Arabika może hamować rozwój bakterii chorobotwórczych Escherichia coli a kawa bezkofeinowa może stymulować jej wzrost,
• U osób z IBD (nieswoistym zapaleniem jelit ) spożywających 400 mg kofeiny na dobę zwiększa się różnorodność bakterii i ich liczebność m.in. Parabacteroides czy Oscillibacter

• Metaanaliza 22 badań obejmujących 7631 osób, wykazała, że ​​spożycie kawy na dowolnym poziomie znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka żołądka o 7% w porównaniu z osobami, które jej nie spożywały. 
  Konsumpcja 3–4 filiżanek /dzień może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby.
• Metaanaliza kolejnych 20 badań – wskazała, na średnie zmniejszenie ryzyka raka wątroby u osób spożywających kawę o 0,69 (95% CI = 0,56–0,85) przy ilości 2 filiżanek dziennie.
• 13 badań kohortowych analizowało wpływ spożycia kawy na możliwość wystąpienia nowotworu trzustki.
  Wykryto 3831 przypadków wśród 959 992 uczestników badań, co oznacza względne ryzyko zachorowania na raka trzustki o 1,08 (95% CI = 0,94–1,25).
• Kolejna metaanaliza z udziałem 309 797 kobiet nie wykazała związku między spożyciem kawy a ryzykiem raka trzustki. 
• Inni naukowcy twierdzą, że duże spożycie kawy wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem zapalenia trzustki. 

Produkty uboczne kawy – zrównoważone, nowe produkty

Napary z liści kawy tradycyjnie były spożywane jako napary herbaciane w Etiopii i w Jemenie i w niektórych innych częściach Azji Południowo-Wschodniej.

Kawowa łuska, nazywana Cascarą, pochodzi z suchego przetwarzania owoców kawowca i można wykorzystać jako susz na herbatę. W piekarnictwie natomiast łuskę można przetworzyć na mąkę lub syropy. 
Produkty te są już dostępne w wielu krajach na całym świecie. Na rynkach, na których obowiązują przepisy dotyczące nowej żywności, konieczne może być ich dopuszczenie do obrotu i konsumpcji z uwagi na powszechne stosowanie pestycydów w wielkotowarowym rolnictwie. Zazwyczaj dostawcy kupują tylko ekologiczną cascarę. Produkty te powinny być ściśle testowane pod kątem pozostałości pestycydów.
Napar z herbaty liściastej kawy jest dopuszczony w obszarach UE zgodnie z obowiązującymi przepisami UE co pozwala na maksymalne stężenie kofeiny w ilości 80 mg/l w naparze z liści kawy.

Coffea arabica i Coffea canephora – wartość odżywcza i możliwości wykorzystania

Kawę Silverskin charakteryzuje wysoka zawartość błonnika pokarmowego od 60% do 80%, niska zawartość tłuszczu i stosunkowo wysoka zawartość białka. Odmiana ta może mieć  kilka zastosowań w przemyśle spożywczym m.in. przy wytworzeniu produktów piekarniczych i w każdym rodzaju pieczywa, herbatników i burgerów mięsnych oraz w celu nadania produktom smaku wędzonego.

Należy zwrócić też uwagę na poziom akryloamidu, związku powstającego podczas procesu palenia kawy. Akrylamid powstaje w produktach spożywczych w wyniku procesów technologicznych dzięki reakcji Maillarda. Zawartość akryloamidu powstającego w trakcie produkcji i jego stężenie w kawie waha się 170 μg/kg do 230μg/kg. Akryloamid jest obecny w większości w pieczonych i smażonych produktach. Występuje m.in. w : chipsach, frytkach, tostach, płatkach śniadaniowych, herbatnikach i kawie zbożowej.

Umiarkowane spożywanie kawy i okazjonalne wyżej wymienionych produktów nie jest szkodliwe dla zdrowia.
Tylko wysokie spożycie może powodować powstawanie procesów nowotworowych.

Opakowanie produktu liściastej herbaty kawowej

Jest to produkt mniej lub bardziej sfermentowany jak zielona herbata, dający konsumentom swoisty aromat suszonych owoców daktyli. Ma kwiatowy lekko pikantny smak oraz ziołową nutę czarnej herbaty. 

Kawa zmniejsza ryzyko cukrzycy typu II

Badania naukowe potwierdzają związek między spożywaniem kawy u osób obu płci a niższym ryzykiem występowania cukrzycy typu 2.
W metaanalizie obejmującej 24 lata badań wskazano, że regularne spożywanie 5 filiżanek kawy dziennie zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, oraz że maleje ono o 6% z każdą spożywaną filiżanką dziennie.  

Długotrwałe spożycie naparów kawowych może wspierać funkcje wątroby oraz komórek beta trzustki podczas przewlekłego stresu metabolicznego poprzedzającego jawną cukrzycę.

Literatura

• Effects of Coffee on the gastro-intestinal tract: a narrative review and literature update. Astrid Nehlig Nutrients. 2022 Jan; 14(2): 399. Published online 2022 Jan 17. doi: 10.3390/nu14020399
• Effects of Coffee and its components on the gastrointestinal tract and the brain–gut axis. Amaia Iriondo-DeHond, José Antonio Uranga, Maria Dolores del Castillo, Raquel Abalo Nutrients. 2021 Jan; 13(1): 88. Published online 2020 Dec 29. doi: 10.3390/nu13010088
• Coffee by-products as sustainable novel foods: report of the 2nd International Electronic Conference on Foods—“Future foods and food Technologies for a sustainable world” Dirk W. Lachenmeier, Steffen Schwarz, Jörg Rieke-Zapp, Ennio Cantergiani, Harshadrai Rawel, María Angeles Martín-Cabrejas, Maria Martuscelli, Vera Gottstein, Simone Angeloni Foods. 2022 Jan; 11(1): 3. Published online 2021 Dec 21. doi: 10.3390/foods11010003
• Coffee and lower risk of type 2 diabetes: arguments for a causal relationship.
  Hubert Kolb, Stephan Martin, Kerstin Kempf Nutrients. 2021 Apr; 13(4): 1144. Published online 2021 Mar 31. doi: 10.3390/nu13041144